Motto:
Na te groby powinni z daleka przychodzić pielgrzymi,
by się uczyć miłości do Ojczyzny.
Powinni tu przychodzić ludzie małej wiary,
aby się napełnić wiarą niezłomna,
ludzie miałkiego ducha, aby się nadyszeć bohaterstwa.
A że tu leżą uczniowie w mundurach,
przeto ten cmentarz jest jak szkoła,
najdziwniejsza szkoła,
w której dzieci jasnowłose i błękitnookie nauczają siwych o tym,
że ze śmierci ofiarnej najbujniejsze wyrasta życie.
Kornel Makuszyński
Patron Orlęta Lwowskie
W tradycji patriotycznej nazwa młodocianych obrońców Lwowa, uczniów i studentów uczestniczących ochotniczo 1 – 22 XI 1918 r. w walkach polskiej samoobrony z oddziałami ukraińskimi. Poniżej 18 roku życia było 1421. W większości 13 i 14-letnich. Najmłodszy miał 9 lat. Złożyli ofiarę własnego życia na ołtarzu polskości Lwowa. Ogółem zginęło 439 Orląt Lwowskich; (poległ m.in. czternastoletni Jurek Bitschan oraz Antoś Petrykiewicz – najmłodszy kawaler Orderu Virtuti Militari) pochowani na Cmentarzu Obrońców Lwowa, części cmentarza Łyczakowskiego. W 1925 trumna jednego z obrońców miasta, 14-letniego obrońcy, została przeniesiona do Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie.
Tło historyczne
Lwów, od XIV wieku należał do Polski, był miastem zamieszkiwanym w większości przez ludność polską. Lwów w 1910 r. zamieszkiwało 206 000 mieszkańców, z czego ponad 105 tys. stanowili Polacy. Kiedy w pod koniec I wojny światowej przynależność państwowa Lwowa nie była jednoznacznie przesądzona, rozgorzały walki o miasto. Rankiem 1 listopada 1918 roku walkę o miasto rozpoczął szturm Ukraińców. Lwów pozbawiony był praktycznie regularnego wojska, nieliczne polskie siły militarne we Lwowie były praktycznie pozbawione amunicji. Dlatego obrona miasta spoczęła praktycznie na barkach polskich mieszkańców miasta, głównie młodzieży szkolnej. W związku z zaistniałą sytuacją Józef Piłsudski wydał specjalny rozkaz koncentracji wojsk i odsieczy Lwowa. 20 listopada 1918 roku dotarło do miasta około 1400 polskich żołnierzy. Następnego dnia rozgorzała ostateczna bitwa o miasto. Wieczorem 21 listopada dowództwo ukraińskie wydało rozkaz natychmiastowej ewakuacji z obszaru miasta.
Nazajutrz rano: 22 listopada 1918całe miasto było w rękach polskich. Na ratuszu została zatknięta powiewała biało – czerwona flaga. Determinacja i heroizm obrońców Lwowa przyczyniły się do tego, że miasto zostało również obronione w roku 1920 przed atakami armii czerwonej podczas wojny polsko-bolszewickiej. Lwów pozostał polski dzięki krwi najlepszej polskiej młodzieży.
Bohaterska obrona miasta została doceniona. W uznaniu zasług, jako jedyne polskie miasto, Lwów odznaczony został 11 listopada 1920 roku krzyżem Virtuti Militari przez Józefa Piłsudskiego.
Kulisy pomysłu
Zainteresowanie tematyką Lwowa zrodziło się wiosną 2007 roku podczas lekcji historii. Wówczas to jeden z uczniów klasy trzeciej Rafał Musialak, poruszony historią młodych obrońców, zaproponował zorganizowanie wycieczki szkolnej. Wyjazd do Lwowa doszedł do skutku już latem tego samego roku. Zaproszony na wspólną wyprawę Wacław Baczyński, Lwowianin z „krwi i kości”, ( prezes Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo- Wschodnich w Częstochowie), stał się przewodnikiem młodzieży podczas tej eskapady. To właśnie we Lwowie, w klimacie tego cudownego miasta, narodziła się idea umieszczenia w nazwie naszego gimnazjum imienia „Orląt Lwowskich”. Pomysł ten szybko został wprowadzony w życie. Akt nadania imienia nastąpił podczas uroczystości, które miały miejsce w dniu 16.05.2008r
Epilog
W 80-tą rocznicę obrony Lwowa profesor Stanisław Nicieja napisał:
Legenda Lwowskich Orląt należy do polskich mitów patriotycznych. W mitologii narodowej czyn gimnazjalistów i studentów broniących kresowej strażnicy, będącej skarbcem kultury polskiej, funkcjonuje podobnie jak obrona Częstochowy przed Szwedami, wiktoria Sobieskiego pod Wiedniem, brawurowa szarża szwoleżerów Kozietulskiego pod Somosierrą, czyn I Brygady Piłsudskiego, „Cud nad Wisłą” i obrona Zadwórza – polskich Termopil w sierpniu 1920 roku, a w czasach nam bliższych Westerplatte, Monte Cassino, Powstanie Warszawskie, bunt i determinacja „ludzi z żelaza”.
My: uczniowie Gimnazjum nr 21 im. Orląt Lwowskich w Częstochowie zgadzamy się z profesorem…